Η αγορά εργασίας έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές την τελευταία δεκαετία. Με γνώμονα τις εξελίξεις στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, όπως η πρόσφατη διείσδυση της τεχνητής νοημοσύνης, η άνοδος της αυτοματοποίησης και το Internet of Things, το μέλλον της εργασίας ενώ φαίνεται όλο και πιο κοντά, είναι συνεχώς μεταβαλλόμενο. Ποιες είναι όμως μερικές από τις βασικές τάσεις που διαμορφώνουν τις θέσεις εργασίας και ποιες συμβουλές πρέπει να προσφέρουμε στους νέους που θέλουν να προετοιμαστούν για το μέλλον της εργασίας;
Ο αντίκτυπος της τεχνολογίας στην αγορά εργασίας
Οι νέες τεχνολογίες διαταράσσουν τους παραδοσιακούς εργασιακούς ρόλους και αλλάζουν τη φύση της εργασίας. Η αυτοματοποίηση, για παράδειγμα, αντικαθιστά τη χειρωνακτική εργασία και τα καθήκοντα ρουτίνας, ενώ η τεχνητή νοημοσύνη μεταμορφώνει κλάδους όπως τον τραπεζοασφαλιστικό χώρο, τον κλάδο της υγείας-πρόνοιας και των μεταφορών. Ως αποτέλεσμα, ορισμένες θέσεις εργασίας καθίστανται παρωχημένες, ενώ δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας.
Στον τομέα της υγείας, η τεχνητή νοημοσύνη μεταμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο οι επαγγελματίες της ιατρικής διαγιγνώσκουν και θεραπεύουν τους ασθενείς. Ένα παράδειγμα είναι η χρήση αλγορίθμων μηχανικής μάθησης για την ανάλυση ιατρικών εικόνων, όπως οι μαγνητικές τομογραφίες.
Αυτοί οι αλγόριθμοι μπορούν να εντοπίσουν ανωμαλίες που μπορεί να διαφεύγουν από το ανθρώπινο μάτι, οδηγώντας σε ακριβέστερες διαγνώσεις και καλύτερα αποτελέσματα για τους ασθενείς. Ειδικότερα, μια εταιρεία με την ονομασία Babylon Health έχει αναπτύξει ένα chatbot με τεχνητή νοημοσύνη που είναι σε θέση να διαγνώσει ιατρικές παθήσεις με μεγάλη ακρίβεια. Αυτό έχει τη δυνατότητα να μειώσει το φόρτο εργασίας των γιατρών και να καταστήσει την υγειονομική περίθαλψη πιο προσιτή και φυσικά φθηνότερη για όλους.
Όσον αφορά το ποιες θέσεις εργασίας θα αντικατασταθούν λόγω τέτοιων τεχνολογικών διαταραχών, μια έκθεση του Παγκόσμιου Ινστιτούτου McKinsey προβλέπει ότι θα υπάρξει αύξηση της ζήτησης για θέσεις εργασίας όπως αναλυτές δεδομένων, προγραμματιστές λογισμικού και επαγγελματίες του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Αυτές οι θέσεις υψηλής ζήτησης θα απαιτούν νέες δεξιότητες όπως η ανάλυση δεδομένων, ο προγραμματισμός και η κριτική σκέψη. Για παράδειγμα, οι αναλυτές δεδομένων και οι προγραμματιστές λογισμικού έχουν μεγάλη ζήτηση, καθώς οι εταιρείες επιδιώκουν να αξιοποιήσουν τα μεγάλα δεδομένα και τις νέες τεχνολογίες για να βελτιώσουν τις δραστηριότητές τους.
Επιπλέον, οι θέσεις εργασίας που απαιτούν ανθρώπινη αλληλεπίδραση, όπως η υγειονομική περίθαλψη και οι κοινωνικές υπηρεσίες, είναι πιθανό να έχουν ζήτηση, καθώς η αυτοματοποίηση δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ενσυναίσθηση και τη συμπόνια που μπορούν να προσφέρουν οι ανθρώπινοι επαγγελματίες. Ενώ οι νέες τεχνολογίες δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, εκτοπίζουν επίσης εργαζόμενους από παραδοσιακές θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με την ίδια έκθεση του Ινστιτούτου έως και 375 εκατομμύρια εργαζόμενοι παγκοσμίως μπορεί να χρειαστεί να αλλάξουν επαγγελματική κατηγορία έως το 2030 λόγω της αυτοματοποίησης. Ως αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι θα πρέπει να αναπτύξουν νέες δεξιότητες για να παραμείνουν ανταγωνιστικοί στην αγορά εργασίας.
Η άνοδος των ήπιων δεξιοτήτων:
Λόγω των αναφερόμενων αλλαγών στο εργασιακό περιβάλλον, η σημασία των κοινωνικών δεξιοτήτων, όπως η επικοινωνία, η δυνατότητα επίλυσης προβλημάτων και η κριτική σκέψη, αυξάνεται. Σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, οι κοινωνικές δεξιότητες, όπως η συναισθηματική νοημοσύνη και η δημιουργικότητα, αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία στον εργασιακό χώρο. Οι δεξιότητες αυτές είναι δύσκολο να αυτοματοποιηθούν και είναι απαραίτητες για καθήκοντα όπως η διαχείριση ομάδων, η ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών και η συνεργασία με τους πελάτες. Οι εργαζόμενοι που είναι σε θέση να συνδυάσουν τις τεχνικές με τις κοινωνικές δεξιότητες θα είναι σε καλύτερη θέση για να επιτύχουν στο μέλλον.
Η σημασία της δικτύωσης και της πρακτικής εμπειρίας:
Εκτός από τις τεχνικές και τις κοινωνικές δεξιότητες, η δικτύωση και η πρακτική εμπειρία είναι επίσης σημαντικές για την επαγγελματική επιτυχία. Σύμφωνα με άρθρο της γνωστής πλατφόρμας LinkedIn όπου έγινε ανάλυση των δεδομένων σχετικά με τη δικτύωση , το 70% των ανθρώπων που είχαν λογαριασμό στην πλατφόρμα προσλήφθηκαν σε μια εταιρεία στην οποία είχαν κάποια επαφή ή προσωπική σχέση με άτομα που δούλευαν εκεί. Επομένως, η δικτύωση μπορεί να βοηθήσει τους αναζητούντες να μάθουν για τις ευκαιρίες της αγοράς εργασίας, να αποκτήσουν γνώσεις για διαφορετικούς κλάδους και να συνδεθούν με άτομα που μπορούν να προσφέρουν καθοδήγηση και συμβουλές. Η πρακτική εμπειρία, όπως η πρακτική άσκηση ή η μαθητεία, μπορεί επίσης να βοηθήσει τους αναζητούντες να αποκτήσουν τις δεξιότητες και τις γνώσεις που απαιτούνται για μια συγκεκριμένη θέση εργασίας ή κλάδο.
Αγκαλιάζοντας την επιχειρηματικότητα:
Η επιχειρηματικότητα είναι ένας άλλος τομέας που παρουσιάζει ανάπτυξη ως αποτέλεσμα της τεχνολογικής επιρροής στο περιβάλλον της εργασίας. Σύμφωνα με έκθεση του Global Entrepreneurship Monitor, το 2020 θα υπάρχουν 582 εκατομμύρια επιχειρηματίες παγκοσμίως. Η τεχνολογία έχει διευκολύνει τα άτομα να ξεκινήσουν τις δικές τους επιχειρήσεις και υπάρχουν πλέον περισσότερες ευκαιρίες για τους επιχειρηματίες να δημιουργήσουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες. Οι εργαζόμενοι που είναι σε θέση να αγκαλιάσουν την επιχειρηματικότητα και να υιοθετήσουν μια προληπτική προσέγγιση της σταδιοδρομίας τους θα είναι σε καλύτερη θέση για να επιτύχουν στο μέλλον.
Ανάπτυξη πολιτισμικής επάρκειας:
Καθώς ο κόσμος παγκοσμιοποιείται ολοένα και περισσότερο, η ανάπτυξη πολιτισμικής επάρκειας γίνεται όλο και πιο σημαντική. Σύμφωνα με μια έκθεση της Society for Human Resource Management, η πολιτισμική επάρκεια είναι η ικανότητα κατανόησης, εκτίμησης και συνεργασίας με ανθρώπους από διαφορετικές κουλτούρες. Η ικανότητα αυτή είναι απαραίτητη για τις θέσεις εργασίας που περιλαμβάνουν τη συνεργασία με πελάτες ή συναδέλφους από διαφορετικό υπόβαθρο και γίνεται όλο και πιο σημαντική σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία.
Εν κατακλείδι, η αγορά εργασίας αλλάζει ραγδαία ως αποτέλεσμα της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, και οι εργαζόμενοι που είναι σε θέση να συνδυάσουν τις τεχνικές δεξιότητες με τις κοινωνικές και ήπιες δεξιότητες,θα είναι σε καλύτερη θέση για να επιτύχουν. Η δικτύωση και η πρακτική εμπειρία είναι επίσης σημαντικές για την επαγγελματική επιτυχία, όπως και η ικανότητα να ενστερνίζονται την επιχειρηματικότητα και να αναπτύσσουν πολιτισμική επάρκεια. Αναπτύσσοντας αυτές τις δεξιότητες, οι νέοι εργαζόμενοι μπορούν να τοποθετηθούν με επιτυχία σε μια ταχέως μεταβαλλόμενη αγορά εργασίας.